Wanneer mag u vergunningvrij bouwen? (2024)

Leestijd: 3 minuten

Een bouwvergunning

U wilt een grotere woonkamer. Een nieuwe serre, tuinhuis, schuur of bijkeuken. Of misschien denkt u aan een kleine mantelzorgwoning bij uw eigen woning voor een naaste die zorg nodig heeft. Onder bepaalde voorwaarden heeft u hiervoor géén bouwvergunning nodig. We noemen dit ‘vergunningvrij bouwen’.

Wat is vergunningvrij bouwen?

Voor sommige - meestal - kleine bouwprojecten hoeft u geen vergunning aan te vragen. Denk hierbij aan regulier onderhoud van uw pand en bepaalde dakkapellen, dakramen en erfscheidingen. Ook de meeste bijbehorende bouwwerken, zoals een bijkeuken of schuur mogen zonder vergunning gebouwd worden.

Wat is een bijbehorend bouwwerk?

Dit is een bouwwerk met een dak dat qua functie bij het hoofdgebouw hoort. Is het hoofdgebouw een woning? Dan kunt u denken aan een uitbouw of aanbouw van de woning. Maar ook aan een losstaand gebouw zoals een schuur die u op uw erf wilt plaatsen. Een bijbehorend bouwwerk kan dus van alles zijn. Voorwaarde is wel dat het past bij de bestemming van het hoofdgebouw. In dit voorbeeld is dat wonen. Wilt u weten welke activiteit is toegestaan in uw hoofdgebouw? Check dan het bestemmingsplan bij uw gemeente of ga naar Ruimtelijkeplannen.nl.

Waar mag u een bijbehorend bouwwerk plaatsen?

Een bijbehorend bouwwerk mag alleen worden gebouwd op het achtererf. In praktijk is dit meestal uw gehele tuin. Voor twee-onder-één kap woningen, hoekwoningen en vrijstaande woningen mag vaak een deel van het aan de zijkant gelegen erf meegerekend worden. Dan is voor het bepalen van het achtererfgebied een uitgebreide berekening nodig.

Voorwaarden bij vergunningvrij bouwen

Er zijn regels verbonden aan vergunningvrij bouwen. Deze zijn opgenomen in het Besluit Omgevingsrecht. Eén van de belangrijkste regels is dat u het achtererf niet helemaal vol mag bouwen. Ook mag uw bouwwerk niet groter of hoger zijn dan de toegestane maxima.

Hoeveel van uw erf mag u maximaal bebouwen?

Er geldt een maximum voor het gedeelte dat u mag bebouwen. Dit wordt uitgedrukt in een percentage. We spreken dan over het maximale bebouwingsgebied. Het is belangrijk dat u dit goed berekent. Of dat u hier advies over vraagt.

Rekensom om bebouwingsgebied te bepalen

Neem de grootte van het achtererfgebied plus de grond onder het hoofdgebouw min de grond onder het oorspronkelijke hoofdgebouw. Van dit gebied mag een gedeelte bebouwd zijn. Ga na hoeveel dit is en haal hier het gedeelte vanaf dat al bebouwd is. De uitkomst is uw maximale bebouwingsgebied.

Bepaal de hoogte en grootte van uw bouwwerk

Als u weet welk gedeelte van uw erf u mag bebouwen, dan kunt u berekenen hoe groot uw bouwwerk mag zijn. Ook de hoogte en het gebruik van het bouwwerk is aan regels gebonden. U kunt in stappen bepalen waar en hoeveel bebouwing is toegestaan

TIP:

Deze stappen, uitgebreide rekenvoorbeelden en situatieschetsen kunt u terugvinden in de brochure over vergunningvrij bouwen van de overheid.

Wanneer mag u niet zonder vergunning bouwen?

U mag geen tweede woning op uw erf plaatsen, tenzij dit bedoeld is voor mantelzorg. Woont u in een monumentaal pand? Ligt uw woning in een beschermd stadsgezicht? Of heeft (een deel van) uw perceel een andere bestemming dan wonen? Zoals ‘agrarisch gebruik’ of ‘natuur’? Ook dan mag u niet zonder vergunning bouwen. Er zijn nog meer uitzonderingen. Laat u zich hier goed over informeren. Bijvoorbeeld door uw aannemer of gemeente.

Houd u aan het Bouwbesluit en let op de rechten van uw buren

Vergunningvrij bouwen is niet zonder regels. U moet voldoen aan de regels uit het Bouwbesluit en rekening houden met de rechten van uw buren. Vanwege privacy van uw buren mag u bijvoorbeeld niet overal een raam plaatsen. Schakel een deskundige in of zorg dat u zelf precies weet hoe het zit. Als uw verbouwing tot schade leidt bij derden, dan bent u aansprakelijk voor de kosten.

Schakel uw gemeente in bij vragen

Het uitgangspunt voor vergunningvrij bouwen is dat u zelf de nodige gegevens verzamelt en zelf berekent hoeveel u mag bouwen. U kunt ook uw aannemer vragen om dit voor u te doen. Heeft u vragen? Sommige gemeenten willen u hierbij helpen. Anders kunt u een vergunningscheck doen op omgevingsloket.nl.

Zekerheid of u zonder vergunning mag bouwen

Wilt u zeker weten of het bouwwerk dat u wilt maken vergunningvrij gebouwd mag worden? Dien dan bij uw gemeente een aanvraag in voor een vergunning. Als voor uw bouwplan geen vergunning nodig is, laat de gemeente dat in veel gevallen weten.

Wilt u een bijbehorend bouwwerk maken? En ontstaat er een conflict met de gemeente of bijvoorbeeld uw buren? Vraag dan advies bij één van onze bestuursrecht juristen.

Wanneer mag u vergunningvrij bouwen? (2024)

FAQs

Wanneer mag u vergunningvrij bouwen? ›

U mag alleen op het achtererf vergunningvrij bijbehorende bouwwerken bouwen. Voor bijbehorende bouwwerken op het voorerf is altijd een vergunning nodig. Op een hoek geldt dat ook voor het zijerf. U moet eerst weten wat precies uw achtererfgebied is.

Hoeveel mag je bouwen zonder vergunning? ›

De maximaal toegestane grootte van een vergunningsvrije aanbouw hangt af van het type woning en de locatie. Landelijk geldt de volgende regel: je mag tot 4 meter uitbouwen mits 50% van de tuin onbebouwd blijft en niet in een beschermd stadsgezicht ligt of een monumentaal pand is. Check dit altijd bij jouw gemeente.

Wat mag je zetten zonder bouwvergunning? ›

Je hebt bijvoorbeeld geen vergunning nodig om dakpannen te vervangen, pleisterwerk te herstellen of gevels te kaleien. Een niet-overdekte constructie aanleggen van maximum 80m² heeft geen vergunning nodig. Denk maar aan een terras of zwembad. Ook voor tuinaanleg en beplanting heb je geen bouwvergunning nodig.

Wat voor schuur mag je bouwen zonder vergunning? ›

Hierbij geldt meestal dat u tot 5 meter vergunningvrij mag bouwen. Wilt u hoger bouwen? Dan heeft u een vergunning nodig. Over het algemeen geldt de som: Nokhoogte = (afstand tussen daknok en erfgrens) x 0,47.

Hoeveel mag je bouwen op eigen grond? ›

Uitrekenen hoeveel vierkante meter je maximaal mag bouwen

Is jouw bebouwingsgebied kleiner dan of gelijk aan 100 m2, dan mag je maximaal 50% van dat bebouwingsgebied bij bouwen. Is jouw bebouwingsgebied tussen de 100 m2 en 300 m2, dan mag jij 50 m2 bijbouwen + 20% van alles boven de 100m2 bebouwingsgebied.

Wat is de boete voor bouwen zonder vergunning? ›

Slopen of bouwen zonder vergunning of in afwijking van de vergunning kan een strafbaar feit opleveren. De maximale straf is hechtenis van maximaal vier maanden of een geldboete van maximaal € 4.500,–.

Hoe groot mag mijn tuinhuis zijn zonder vergunning? ›

De oppervlakte van je tuinhuis

Als algemene regel geldt dat de totale oppervlakte van een tuinhuis of bijbehorend bouwwerk maximaal 30 vierkante meter mag zijn. Is het groter? Dan heb je een vergunning nodig.

Wat gebeurd er als je bouwt zonder vergunning? ›

Bouwstop

Tijdens de bouw kan de gemeente een bouwstop opleggen als er wordt gebouwd zonder een vergunning of in afwijking van een vergunning. In dat geval mag je de bouw niet voortzetten op straffe van een forse boete. De bouwstop kan pas worden opgeheven als de vergunningen alsnog in orde zijn gemaakt.

Hoe groot mag een overkapping zijn zonder vergunning? ›

Je hebt minimaal 90 toegestane vierkante meters om op te bouwen + 10% van gebied dat groter is dan 300m2. Let op: hier geldt een maximum van 150 vierkante meters te bebouwen gebied.

Hoe hoog mag een bijgebouw zijn zonder vergunning? ›

Een bijgebouw mag trouwens niet groter zijn dan 150m2. Deze regelgeving geldt voor vergunningsvrije bijgebouwen. Het is dus mogelijk dat je een grotere bijgebouw mag bouwen. Per gemeente zijn er andere regels omschreven rondom de maximale grootte van een bijgebouw.

Is een overkapping een bijgebouw? ›

Bijgebouwen of overkappingen zijn op de grond staande gebouwen van één bouwlaag met eventueel een kap. Een bijgebouw, dat is samengesteld uit meerdere delen, wordt opgevat als één bijgebouw. Een bijgebouw staat los op het erf of is aangebouwd aan het hoofdgebouw en is meestal bedoeld als schuur, tuinhuis, of garage.

Heb je een vergunning nodig voor een overkapping? ›

Achtererf. Een tuin overkappen mag alleen zonder vergunning gebouwd worden, als deze op het achtererf geplaatst wordt. Met andere woorden: een vergunning voor een overkapping in de achtertuin is niet nodig. Voor een overkapping aan huis vast, zoals een carport, is wel een vergunning vereist.

Wat wordt gezien als bijgebouw? ›

Een bijbehorend bouwwerk - of met andere woorden: een bijgebouw - is een aan- of uitbouw die ten dienste staat van het hoofdgebouw. Jouw woning dus. Een bijgebouw kan alleen geplaatst worden op het erf dat bij jouw woning hoort. De tuin bijvoorbeeld!

Wat kost een uitbouw van 4 meter? ›

De kosten van een aanbouw van 4 meter met verschillende dieptes
Afmetingen
3 x 4m = 12m2€22.200,-
4 x 4m = 16m2€29.600,-
5 x 4m = 20m2€37.000,-
6 x 4m = 24m2€44.400,-
3 more rows
Nov 5, 2020

Is een carport ook een bijgebouw? ›

Een carport is een bijgebouw zodra de carport 2 of meer gesloten wanden en een dak heeft. Een carport mag je daardoor in de meeste gevallen bouwen zonder een omgevingsvergunning aan te vragen. Vergunningsvrij bouwen betekent uiteraard niet dat je regelvrij mag bouwen.

Heb je een vergunning nodig voor een mantelzorgwoning? ›

Geen vergunning, wel regels

Er zijn regels voor de bouw van een mantelzorgwoning. Zo moet u voldoen aan het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Hierin staan regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Informeer hiernaar bij uw gemeente.

Hoe groot mag een bijgebouw zijn zonder vergunning? ›

Als het oppervlak van de aanwezige bebouwing kleiner is dan 74 m² blijft er een oppervlak over. Dit resterende oppervlak mag dan nog bijgebouwd worden. Als er al 74 m² of meer aan bebouwing aanwezig is, is verdere bebouwing niet toegestaan.

Hoeveel procent mag je afwijken van een bouwvergunning? ›

Binnenplanse afwijking

Een voorbeeld van een binnenplanse afwijkingsmogelijkheid is de regel dat B&W bevoegd zijn om een omgevingsvergunning te verlenen voor overschrijding van de maximale maatvoering van bouwwerken met 10 %.

Hoeveel procent van je tuin mag je overkappen? ›

De totale oppervlakte van je terrasoverkapping of veranda mag niet groter zijn dan 30 m²; De totale oppervlakte van je terrasoverkapping of veranda mag niet meer bedragen dan 50% van de totale oppervlakte van je tuin; Een terrasoverkapping kan niet als zelfstandige verblijfplaats worden gebruikt.

Top Articles
Latest Posts
Article information

Author: Jonah Leffler

Last Updated:

Views: 5519

Rating: 4.4 / 5 (45 voted)

Reviews: 84% of readers found this page helpful

Author information

Name: Jonah Leffler

Birthday: 1997-10-27

Address: 8987 Kieth Ports, Luettgenland, CT 54657-9808

Phone: +2611128251586

Job: Mining Supervisor

Hobby: Worldbuilding, Electronics, Amateur radio, Skiing, Cycling, Jogging, Taxidermy

Introduction: My name is Jonah Leffler, I am a determined, faithful, outstanding, inexpensive, cheerful, determined, smiling person who loves writing and wants to share my knowledge and understanding with you.