Wysokość dochodu to jeden z najważniejszych bodźców skłaniających do podjęcia zatrudnienia. Jednocześnie wynagrodzenie za pracę nie może być niższe od pensji minimalnej. Warto dowiedzieć się, ile wynosi płaca minimalna w 2023 w Polsce i jak prezentuje się na tle innych krajów.
Płaca minimalna to kwota, którą musi otrzymywać pracownik, wykonujący swoje obowiązki w pełnym wymiarze godzinowym. Kwota ta ma też przełożenie m.in. na stawkę godzinową. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2022 roku ponad 2 mln osób zatrudnionych w gospodarce narodowej otrzymywało wynagrodzenie brutto nieprzekraczające obowiązującego minimalnego wynagrodzenia. To o 20% więcej w porównaniu do roku 2020.
Udział osób otrzymujących minimalne wynagrodzenie w badanym okresie wynosił 13,6% i utrzymuje się na zbliżonym poziomie od 2012 roku. W 2022 roku pracodawca miał obowiązek wypłacić pracownikowi, świadczącemu pracę na podstawie UoP, nie mniej niż 3.010 zł brutto. Od 1 stycznia 2023 roku wzrosła o rewolucyjne 15,9 proc. do wartości 3490 zł. W drugim etapie płaca minimalna wzrośnie 1 lipca 2023 roku do 3600 zł brutto.
Z kolei jak wyliczył dla BI Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, można przypuszczać, że minimalne wynagrodzenie w 2024 roku osiągnie co najmniej 4254,40 zł. W swoich prognozach opierał się onna danych z Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2023-2026 przyjętego przez rząd.
Sprawdzamy, jaką część kwoty płacy minimalnej w 2023 pracownik dostanie na konto, jak zmieni się minimalna stawka godzinowa i co wzrost „najniższej krajowej” oznacza dla pracodawców?
(fot. rsooll / Shutterstock)
Najniższa krajowa i minimalna stawka godzinowa w 2023 r.
Od dłuższego czasu obserwujemy postępujący wzrost wysokości minimalnego wynagrodzenia, którego dynamika zwiększyła się w ostatnich latach. Warto przeanalizować, ile wynosi najniższa krajowa obecnie, oraz jak zmieniała się w ostatnich latach:
Płaca minimalna w 2023 r. (w pierwszym etapie) wzrosła do 3.490 zł brutto, co spowodowało, że minimalna stawka godzinowa wynosi obecnie 22,80 zł brutto i 17,75 zł netto (na rękę dla umowy zlecenie).
Najniższa krajowa 2022 wynosiła 3.010 zł brutto, co spowodowało wzrost wysokości minimalnej stawki godzinowej do 19,70 zł brutto i 13,91 zł netto (na rękę dla umowy zlecenie).
Najniższa krajowa w 2021 roku ustalona została na poziomie 2800 zł brutto, co przełożyło się na wzrost wysokości minimalnej stawki godzinowej do 18,30 zł brutto i 13,37 zł netto.
Najniższa krajowa w 2020 roku to 2.600 zł brutto, co przełożyło się wzrost wysokości minimalnej stawki godzinowej do 17 zł brutto i 12,34 zł netto.
Najniższa krajowa w 2019 roku ustalona została na poziomie 2.250 zł brutto co przełożyło się wzrost wysokości minimalnej stawki godzinowej do 14,70 zł brutto i 10,54 zł netto.
Najniższa krajowa w 2018 roku ustalona została na poziomie 2100 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa 13,70 zł brutto i 9,74 zł netto.
Najniższa krajowa w 2017 roku ustalona została na poziomie 2000 zł, a minimalna stawka godzinowa 13,00 zł brutto i 9,49 zł netto.
Warto wspomnieć, że w 2000 roku minimalne miesięczne wynagrodzenie brutto w Polsce wynosiło 700 zł. Bariera jednego tysiąca złotych przekroczona została 1 stycznia 2008 roku, kiedy minimalne wynagrodzenie zostało ustalone na poziomie 1.126 zł. Cel na poziomie 2.000 zł brutto osiągnięty został dopiero na początku 2017 roku. W analizowanym okresie jeden raz nie podniesiono kwoty minimalnego wynagrodzenia - w 2001 i 2002 roku wynosiło ono 760 zł brutto.
Ile wynosi najniższa krajowa netto?
Każdy pracownik doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że zarobki brutto nie odzwierciedlają kwoty, która trafia każdego miesiąca na konto osobiste z tytułu wykonywanych obowiązków służbowych. Od kwoty brutto należy odliczyć m.in. składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy.
W 2023 roku płaca minimalna wynosi 3.490 zł brutto, kwota netto wynosi 2.709 zł.
W 2022 roku płaca minimalna wynosiła 3.010 zł brutto, kwota netto równa jest 2.363,56 zł.
W 2021 roku płaca minimalna wynosiła 2.800 zł brutto, kwota netto wynosiła 2.061,67 zł.
W 2020 roku płaca minimalna wynosiła 2.600 zł brutto, najniższa krajowa netto wynosiła 1.920,62 zł.
W 2019 roku płaca minimalna wynosiła 2.250 zł, co przełożyło się na płacę netto w wysokości 1.633,78 zł.
W 2018 roku płaca minimalna wynosiła 2.100 zł, najniższa krajowa netto wynosiła 1.530,00 zł.
Nie należy również zapominać o specjalnej uldze podatkowej „zerowy PIT dla młodych”, dzięki której osoby poniżej 26. roku życia nie muszą odprowadzać podatku dochodowego od przychodów niższych niż drugi próg podatkowy. Skorzystanie z niej pozwoli na osiągnięcie wymiernych oszczędności. Najniższa krajowa netto pracowników uwzględniające ulgę dla młodych, brak uczestnictwa w Pracowniczych Planach kapitałowych (PPK) i pracę w miejscu zamieszkania:
W 2023 roku wynosi 2.709,48 zł.
W 2022 roku wynosiła 2.363,56 zł.
W 2021 roku wynosiła 2.198,67 zł.
W 2020 roku wynosiła 2.041,62 zł.
Jak zmiana wysokości płacy minimalnej wpływa na wymiar etatu?
Istnieje szereg przesłanek skłaniających pracowników do podejmowania pracy w niepełnym wymiarze godzin, tj. opieka nad dzieckiem czy równoległe zdobywanie wykształcenia. Wzrost płacy minimalnej przekłada się także na zmianę stawek przy pracy na część etatu. I tak przy płacy minimalnej na poziomie 3.490 zł brutto częściowe wynagrodzenie będzie prezentować się następująco:
3/4 etatu: 2 617,5 zł;
2/3 etatu: 2 820 zł;
1/2 etatu: 1 745 zł;
1/3 etatu: 1 186,6 zł;
1/4 etatu: 872,5 zł.
Najniższa krajowa netto oraz brutto: co oznacza dla pracodawcy?
Płaca minimalna brutto nie uwzględnia wszystkich kosztów, jakie w związku z zatrudnieniem pracownika ponosi pracodawca. Podwyżki najniższej krajowej z jednej strony oznaczają wyższe przychody dla pracowników, z drugiej są również sporym obciążeniem dla przedsiębiorców. Przy płacy minimalnej brutto na poziomie 3.490 zł całkowite koszty pracodawcy wynoszą 4204,75 zł.
Kto ustala pensję minimalną?
Pensja minimalna ustalana jest każdego roku na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 10 października 2002 roku. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej musi zostać opublikowane do 15 września każdego roku: z tego powodu to właśnie w tym okresie pojawiają się zwykle w mediach informacje dotyczące wysokości najniższej krajowej netto i brutto.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia jest natomiast efektem negocjacji podejmowanych przez Radę Dialogu Społecznego. Pod uwagę brany jest przy tym m.in. wskaźnik cen w roku poprzednim, wysokość przeciętnego wynagrodzenia, informacje o wydatkach gospodarstw domowych czy o poziomie życia różnych grup społecznych. Przywołana ustawa w szczegółowy sposób omawia również ramy ustalania minimalnego wynagrodzenia.
Ile ma wynosić minimalne wynagrodzenie brutto w 2024 roku?
Jak widać, płaca minimalna ulega z roku na rok podwyższeniu. Według zapowiedzi rządu ten trend zostanie utrzymany. Od 2023 r. wynosi 3.490, od lipca 2023 r. nastąpi podwyżka płacy minimalnej do 3.600 zł, a rok później czeka nas ponowna znacząca podwyżka minimalnego wynagrodzenia do 4.000 zł brutto.
Ile wynosi minimalne wynagrodzenie za pracę w innych krajach?
Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego jest regulowana nie tylko w Polsce. Najniższa krajowa za pracę obowiązuje w wielu krajach, ale nie we wszystkich. Płaca minimalna nie jest uregulowana w 6 spośród 27 państw Unii Europejskiej. Zaliczamy do nich Austrię, Cypr, Danię, Finlandię, Szwecję i Włochy.
Według danych Eurofund w 2023 roku minimalne wynagrodzenie za pracę pracownika, wyrażone w euro, w pozostałych krajach członkowskich prezentowała się następująco:
Luksemburg - 2.387 EUR
Niemcy - 1.981 EUR
Belgia - 1.955 EUR
Holandia - 1.934 EUR
Irlandia - 1.808 EUR
Francja - 1.709 EUR
Słowenia - 1.304 EUR
Hiszpania - 1.167 EUR
Portugalia - 887 EUR
Litwa - 840 EUR
Malta - 835 EUR
Grecja - 832 EUR
Polska - 746 EUR
Estonia - 725 EUR
Czechy - 717 EUR
Słowacja - 700 EUR
Chorwacja - 700 EUR
Łotwa - 620 EUR
Rumunia - 606 EUR
Węgry - 579 EUR
Bułgaria - 399 EUR
Wychodząc poza Unię Europejską, wynagrodzenie minimalne obowiązuje m.in. w Serbii (420 EUR), Północnej Macedonii (293 EUR), Turcji (416 EUR), Czarnogórze (450 EUR) i Albanii (285 EUR). Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę nie została ustalona i nie obowiązuje np. na Islandii, w Norwegii i Szwajcarii.
Sprawdź też: Pożyczka dla zadłużonych z komornikiem - czym jest i kto może skorzystać?
Sprawdź też: Średnia krajowa: ile wynoszą średnie zarobki w Polsce?
Publikacja zawiera linki afiliacyjne.
